Dako, datu, malambuon, ug ─ gubot. Sa dugay namong pagpuyo dinhi sa barangay Macasandig isip lumulupyo sa Buena Oro, mao ra ni ang akong matubag sa pangutana nga “unsa man imong makaingon sa imong barangay?” Wala koy pagdumot sa akong barangay labi na sa mga opisyales niini, ganahan pa gani ko nila tungod sa ilang pagka maayo muatiman sa mga bisita, mao lang ni ang akong nakita ug bisag unsaon pa nako ug ilad sa akong kaugalingon nga hapsay ang akong pagpuyo dinhi, mugawas japon ang kamatuoran. Sa among lugar, daghan kaayo gubot nga gakahitabo. Gikan sa away mag-asawa, padulong sa gabugno nga mga kabatan-onan, hangtod sa mag patay. Gawas sa pagka bisi sa pag eskwela, mao ni ang rason nganong di na ko lugusa makita sa gawas sa among balay.
Pero sa akong pila ka adlaw nga pag ila-ila sa akong barangay, akong nasayran nga ang akong deskripsyon sa akong barangay kay grabe ka personal. Oo, tinuod nga ang Macasandig dako nga barangay. Naa kini yuta nga niabot ug 1, 118.9 ektarya nga naay pito ka distrito. Datu kini ug malambuon dili lang tungod kay gadaghan na ang mga establisamento nga ginatukod dinhi kundili kumpleto kini sa rekados. Kung sa pagluto pa, kumpleto kini sa sahog. Kung ako pa ang pangutan-on, “inborn” na ang pagka datu sa akong barangay. Kung sa una puno kini ug saging, lubi, mais, prutas, ug uban pa; karon, puno kini sa mga eskwelahan, kindergarten padulong kaleds; training centers ug retreat houses; mga simbahan; convenience stores; food chains; ticket outlets; fruit stand; ug uban pa. Di na ka kinahanglan muadto sa Divisoria kay ania na tanan sa Macasandig. Di lang kini ang nakapa datu sa akong barangay. Datu kini, mapahitas-on kayo ko, sa kasaysayan.
Sauna pa lang, natuohan na nga ang barangay Macasandig dugay na nga nailhan tungod sa usa ka libro diin nahisgutan ang barangay. Matud niini, ang usa ka gira nga gipangulohan ni Heneral Nicolas Capistrano nahitabo sa tumoy sa usa ka dalan padulong sa Macasandig. Nahibal-an usab, base sa mga rekord, nga ang Macasandig nahimong barangay sa 1928. Nagpamatuod lang kini nga ang atong barangay tigulang na ug daghan na ug naagian. Tungod niini, misulod sa akong utok nga basin wala pa jud kaayo nako nailhan ang akong kaugalingong barangay. Usa na lang sa mga pangutana mahitungod sa akong barangay kay ang pangalan niini. “Asa man jud ni gikan? Nganong Macasandig man? Tungod ba ni kay ang mga lumulupyo dinhi kay hilig musandig sa ding-ding?” Naay pagka sakto ang akong tubag pero di sila hilig musandig kay tapulan sila kundili kay abunda ang pagkaon sa lugar busa musandig na lang sila para magpahulay. Kana ang usa lang sa mga istorya gikan sa mga netibo niining lugar. Ang usa kay gituohan nga ang Macasandig gikan sa “sandig” nga pulong nga nagpasabot nga ang lugar gasandig sa kabukiran.
No comments:
Post a Comment